Một ngày của bạn bắt đầu như thế nào? Có khi nào bạn tự hỏi, tại sao lúc nào bạn cũng trong tình trạng thiếu tỉnh táo vì công việc, deadline và áp lực cuộc sống. Vì lẽ đó, Caffeine là một phần không thể thiếu để bạn bắt đầu ngày mới. Thế nhưng, trong nhịp sống dồn dập và hối hả, việc chờ đợi sự nhỏ giọt của máy pha cà phê hay các công đoạn để có được một tách cà phê ngon làm cho bạn mệt mỏi vì sự bất tiện. Bạn đã tìm đến các loại cà phê hòa tan trên thị trường, nhưng nhu cầu không hề được đáp ứng bởi hương vị và mùi thơm không thơm ngon như tự pha. Mặc dù, thời gian pha 1 ly cà phê hòa tan chỉ tốn 1 vài phút?
Đúng thật cà phê hòa tan chính là giải pháp cho chuỗi ngày bận rộn, và chính cái tên hòa tan cũng giải thích tính nhanh, gọn, tiện lợi mà loại cà phê này đem lại. Nhưng, không phải cà phê hòa tan nào cũng giống nhau, chắc hẳn khi thử các loại cà phê trên thị trường, bạn cũng đã từng cảm nhận hương vị khác biệt giữa các loại cà phê hòa tan khác nhau. Và điểm then chốt của vấn đề này chính là công nghệ sản xuất. Mỗi phương pháp chế biến, thời gian, công đoạn khác nhau sẽ tạo ra những loại cà phê hòa tan với đặc trưng riêng biệt về cả hương vị và chất lượng
Để hiểu rõ hơn về quy trình chế biến cà phê hòa tan. Bài viết này sẽ làm rõ 2 công nghệ chính để hình thành cà phê hòa tan, đi sâu về điểm khác biệt giữa cà phê hòa tan thăng hoa và kết tụ. Đem lại chính xác cho khách hàng cái nhìn tổng quan về 2 loại cà phê hòa tan
Cà phê hòa tan là gì?
Về cơ bản, cà phê hòa tan chính là cà phê pha sẵn đã được loại bỏ hầu hết nước ra khỏi hỗn hợp mà vẫn giữ được hương vị và mùi thơm đặc trưng mà hạt cà phê mang lại. Quá trình này biến cà phê lỏng vốn dễ hỏng, thành một dạng bột hoặc hạt khô, có thể bảo quản lâu dài và dễ dàng vận chuyển. Việc sử dụng được đơn giản hóa đi rất nhiều khi chỉ cần thêm nước nóng hoặc nước lạnh là có ngay một ly cà phê thơm ngon
Để sản xuất ra cà phê hòa tan, việc đầu tiên phải làm cho công đoạn này chính là rang những hạt cà phê chất lượng cho dậy mùi thơm. Hạt cà phê sau khi chuyển màu và bay hơi nước bởi nhiệt độ cao, sẽ được xay nhỏ thành bột và hòa với nước để thành một hỗn hợp cực kỳ đậm đặc. Cuối cùng, hỗn hợp chất lỏng này sẽ được sấy khô để tạo thành bột min, hoặc các hạt có kết cấu nhỏ và dễ tan.
Quy trình sấy khô chính là bước quan trọng nhất để lưu giữ mùi vị và hương thơm của cà phê, tạo ra sự khác biệt giữa các loại sản phẩm như độ ẩm, kết cấu bột, màu sắc, lượng nước phù hợp, cách sử dụng,…
Cà phê hòa tan sấy thăng hoa và kết tụ
Thị trường cà phê hòa tan vô cùng đa dạng, việc đi mua sắm và lựa chọn giữa hàng ngàn thương hiệu cà phê hòa tan khiến bộ não ngột ngạt vì quá nhiều thông tin? Thế nhưng, tìm kiếm một sản phẩm hợp gu lại không hề dễ dàng. Điều này lý giải tại sao khi nghĩ tới cà phê, nhiều người có xu hướng dùng một vài thương hiệu nhất định, dù vẫn băn khoăn việc liệu có thương hiệu nào tốt hơn ngoài kia?
Để giúp bạn có một cái nhìn rõ ràng hơn, chúng ta hãy cùng đi sâu vào hai loại cà phê áp dụng công nghệ sản xuất chính định hình nên chất lượng cà phê hòa tan ngày nay đó là sấy thăng hoa và sấy kết tụ. Đầu tiên, chính là Cà phê hòa tan sấy thăng hoa, vốn được đánh giá cao nhờ khả năng bảo toàn hương vị, và thứ hai là Cà phê hòa tan kết tụ được ưa chuộng vì hiệu quả sản xuất và sự tiện lợi.
1. Cà phê hòa tan sấy thăng hoa
Cà phê sấy thăng hoa là loại cà phê hòa tan cao cấp được tạo ra bằng cách đông lạnh cà phê được pha sẵn, sau đó loại bỏ nước thông qua quá trình thăng hoa dưới áp suất chân không. Sau khi trải qua quá trình thăng hoa. Cà phê sẽ giữ được nhiều hương vị và mùi thơm ban đầu của cà phê hơn so với quá trình sấy phun bình thường. Việc cấp đông nhanh sẽ nhanh chóng tạo ra các tinh thể cà phê, tan trong nước nóng, mang lại một thức uống cà phê đậm đà, chất lượng cao. Phương pháp sấy lạnh nhiệt độ thấp ngăn chặn gần như tuyệt đối sự suy giảm nhiệt đối với hương vị và mùi thơm của cà phê.
Quy trình sấy thăng hoa
Quy trình sấy thăng hoa là phương pháp cao cấp nhất để sản xuất cà phê hòa tan. Đầu tiên là việc bắt đầu lựa chọn những hạt cà phê chất lượng, rang xay và chiết xuất thành một hỗn hợp cốt cà phê đậm đặc. Ngay sau đó, dung dịch cô đặc này sẽ được cấp đông cực nhanh ở nhiệt độ rất thấp, duy trì dao động ở mức -30°C.
Giai đoạn quan trọng thứ hai diễn ra khi khối cà phê đông đá được đưa vào một buồng chân không. Trong môi trường áp suất cực thấp, sẽ xảy ra hiện tượng “thăng hoa”, tức là nước đá chuyển trực tiếp từ thể rắn sang thể khí mà không hề tan chảy thành nước. Và sau công đoạn này nước sẽ gần như được loại bỏ ra khỏi khối cà phê ban đầu. Cuối cùng, khi nhiệt độ được tăng lên một cách từ từ, chất rắn được sấy khô hoàn toàn, tạo ra thành phẩm là những tinh thể cà phê khô giòn.
Chính nhờ quy trình phức tạp và ít dùng nhiệt này mà cà phê sấy thăng hoa được xem là loại hảo hạng nhất. Nó giữ lại gần như trọn vẹn hương vị và mùi thơm tinh tế của hạt cà phê gốc, ổn định về chất lượng, có thể bảo quản rất lâu mà vẫn tiện lợi và nhanh chóng khi sử dụng.
Lợi ích của cà phê hòa tan sấy thăng hoa:
- Quy trình nhiệt độ thấp giúp bảo tồn các hương vị và mùi thơm tinh tế của hạt cà phê gốc hiệu quả hơn các phương pháp dựa trên nhiệt độ cao. Đơn giản vì nhiệt độ cao sẽ làm hơi nước bốc lên đem theo một phần hương thơm vốn có của hạt cà phê gốc. Vì vậy nên mùi vị của cà phê hòa tan sấy lạnh sẽ gần nhất với cà phê tươi, pha chế ngay thông thường.
- Thành phẩm qua quá trình sấy thăng hoa sẽ ổn định hơn so với các phương pháp thông thường, thời gian bảo quản lâu và chất lượng luôn được duy trì.
2. Cà phê hòa tan kết tụ
Cà phê hòa tan kết tụ là thành phẩm sau biến bột cà phê mịn đã được sấy phun thành các hạt lớn và xốp hơn tan nhanh chóng, đồng đều trong nước. Bước bổ sung này nhằm cải thiện kết cấu, độ hòa tan của hạt cà phê. Đồng thời giữ chi phí sản xuất thấp hơn do quy trình đơn giản, và áp dụng kĩ thuật thấp hơn so với sấy thăng hoa. Thành phẩm sau tất cả công đoạn chính làoại cà phê hòa tan tiện lợi với hương vị mượt mà và vẻ ngoài hấp dẫn mà chúng ta vẫn thường thấy ở các siêu thị.
Quy trình kết tụ:
Sấy phun là một phương pháp sản xuất cà phê hòa tan phổ biến, tập trung vào tốc độ và sự hiệu quả. Giống với sấy thăng hoa, quy trình cũng bắt đầu bằng việc rang xay hạt cà phê chất lượng, sau đó thêm nước để tạo ra một dung dịch cà phê đậm đặc. Để tăng hiệu suất, dung dịch thường được cô đặc thêm bằng cách làm bay hơi nhẹ một phần nước. Và chính cái việc tăng hiệu suất đã đánh đổi bằng việc hương vị của hạt cà phê sẽ bị bay theo nước một phần sau khi công đoạn này hoàn tất.
Sau đó, dung dịch cà phê cô đặc sẽ được phun thành một làn sương mịn vào trong một luồng khí nóng. Sức nóng đột ngột làm nước bốc hơi gần như ngay lập tức, để lại phía sau là lớp bột cà phê rất mịn. Tuy nhiên, để người dùng dễ sử dụng hơn, lớp bột này sẽ được đưa qua công đoạn “kết tụ”. Lớp bột sẽ làm ẩm nhẹ bằng hơi nước để các hạt bột nhỏ tự liên kết lại với nhau, tạo thành những hạt cà phê lớn, xốp và dễ hòa tan hơn. Cuối cùng, là công đoạn sấy nhẹ một lần nữa để đảm bảo lớp bột khô hoàn toàn và nguội hẳn để ổn định hương vị trước khi đóng gói. Kết quả là hạt xốp, có hình dạng không đều, tan tốt trong nước.
Lợi ích của cà phê hòa tan kết tụ
- Kết cấu hạt xốp, nhẹ nên tan vô cùng tốt trong nước. Chỉ sau 2, 3 lần khuấy bột cà phê sẽ tan hoàn toàn trong nước và không dễ để lại cặn
- Nhờ công đoạn sấy kết tụ nên hạt không dễ vón cục, dễ dàng bảo quản và có hương vị dễ chịu phù hợp với những người thích mùi cà phê nhẹ nhàng.
Sự khác biệt giữa cà phê hòa tan sấy thăng hoa và cà phê hòa tan sấy kết tụ
Vậy, nên chọn loại cà phê nào? Câu trả lời cuối cùng nằm ở khẩu vị và túi tiền của chính bạn. Nếu vẫn còn phân vân về việc nên chọn cà phê hòa tan sấy thăng hoa hay cà phê hòa tan sấy kết tụ, bảng so sánh ngắn gọn dưới đây sẽ giúp bạn tìm ra lựa chọn phù hợp nhất
| Tiêu chí | Cà Phê Hòa Tan Sấy Thăng Hoa (Freeze-Dried) | Cà Phê Hòa Tan Kết Tụ (Agglomerated) |
| Hương vị | Cà phê được sấy thăng hoa có hương vị đậm đà, mạnh mẽ, giữ gần như trọn vẹn mùi vị nguyên bản của cà phê pha chậm. | Hương vị của cà phê sấy kết tụ khá nhẹ nhàng và thoảng vị khói. Vì vậy, sẽ thích hợp cho những ai dễ say cà phê,… |
| Kết cấu / Hình dáng | Hạt lớn, xốp, kết tinh, với độ rỗng cao. | Bột mịn, thường có hình dạng không đều. |
| Giá thành sản phẩm | Khoảng 8–10 USD/kg cho loại tiêu chuẩn xuất khẩu ở Việt Nam; các loại Robusta hoặc Arabica đặc biệt có thể lên đến 20–25 USD/kg tùy nguồn gốc và chứng nhận. | Khoảng 6–8 USD/kg cho loại hạt cà phê trung cấp |
| Giá Bán lẻ | Hũ nhỏ (100–200 g) thường dao động từ 100.000-250.000 VNĐ trở lên tùy thương hiệu và tình trạng nhập khẩu. | Dễ tiếp cận và thân thiện với ngân sách hơn, thường có giá thấp hơn so với sản phẩm sấy thăng hoa cùng trọng lượng. |
Loại cà phê hòa tan nào phù hợp với bạn?
Cuối cùng thì cũng đến phần quan trọng nhất, việc lựa chọn sẽ phụ thuộc vào nhu cầu thực sự mà bạn đang tìm kiếm. Nếu bạn là một người thưởng thức cà phê thực thụ, luôn đặt trải nghiệm hương vị lên hàng đầu và sẵn sàng chi trả cho một sản phẩm hòa tan có chất lượng gần nhất với cà phê pha chậm thì cà phê sấy thăng hoa chính là câu trả lời hoàn hảo. Ngược lại, nếu nhu cầu của bạn chỉ đơn giản là một ly cà phê nhanh chóng, đủ tỉnh táo để bắt đầu một ngày mới bận rộn, cà phê kết tụ hoàn toàn đáp ứng tốt đề nghị bạn đặt ra với một mức giá hợp lý và hoàn toàn xứng đáng hơn.
Thị trường cà phê hòa tan vẫn luôn vận động, với những cải tiến không ngừng về chất lượng. Nhưng dù thay đổi và khác lạ như thế nào thì chất lượng và sự tin tưởng của khách hàng sẽ luôn là thứ giúp sản phẩm cà phê tồn tại trên sự biến động của thị trường
Lợi ích mà cà phê đem lại
Có lẽ khi nhắc đến cà phê thì thành phần caffein chính là cái tên nổi trổi nhất, và cũng chính là công dụng mà người dùng nhắc tới nhiều nhất khi cần sự tỉnh táo. Nhưng bạn có biết, ngoài sự tỉnh táo mà caffeine đem lại, cà phê còn chứa các thành phần khác có lợi cho sức khỏe nếu được sử dụng một cách điều độ và hợp lý mỗi ngày
- Hàm lượng caffeine trong cà phê có khả năng thúc đẩy tỷ lệ trao đổi chất của cơ thể, giúp giảm cân và giảm sự thèm ăn. Ngoài ra, hạt cà phê còn chứa các chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do, qua đó góp phần làm chậm quá trình lão hóa và duy trì làn da khỏe mạnh.
- Cà phê cung cấp các vi khoáng chất như magiê và crôm, vốn đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện độ nhạy của cơ thể với insulin, giúp giảm thiểu nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường loại 2.
- Việc tiêu thụ cà phê thường xuyên với liều lượng hợp lý có liên quan tích cực đến sức khỏe của gan, thể hiện qua các chỉ số men gan ổn định hơn.
- Nhờ những tác động tích cực lên hệ tim mạch, gan và thận, thói quen uống cà phê có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính, từ đó góp phần vào một cuộc sống khỏe mạnh hơn.
Tuy nhiên, hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ về lượng caffeine phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn. Những người có bệnh lý nền như huyết áp cao, bệnh tim hoặc mất ngủ mãn tính cần đặc biệt thận trọng khi sử dụng các sản phẩm có chứa caffeine. Và tuyệt đối đừng lạm dụng caffein cũng như các chất kích thích khác chỉ để duy trì sự tỉnh táo, sử dụng đúng và đủ chính là chỉ tiêu trên hết khi sử dụng bất cứ sản phẩm có chứa caffein
Lưu ý: Theo khuyến cáo của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), mỗi ngày không nên tiêu thụ quá 400 mg caffeine
FAQ: Các Câu Hỏi Thường Gặp Về Cà Phê Hòa Tan
Hỏi: Tại sao cà phê hòa tan sấy thăng hoa lại đắt hơn?
Đáp: Cà phê sấy thăng hoa đắt hơn chủ yếu là do quy trình sản xuất. Công nghệ này đòi hỏi thiết bị phức tạp, tiêu tốn nhiều năng lượng và mất thời gian hơn đáng kể so với phương pháp sấy phun thông thường.
Hỏi: Vậy cà phê hòa tan kết tụ có phải là loại kém chất lượng không?
Đáp: Không hẳn là kém chất lượng. Mặc dù quy trình sấy phun có thể làm mất đi một phần hương thơm so với cà phê hòa tan sấy thăng hoa. Nhưng cà phê hòa tan kết tụ vẫn là sản phẩm được tạo ra để tối ưu về giá thành và sự tiện lợi, phù hợp với nhu cầu của phần lớn người tiêu dùng.
Hỏi: Cà phê hòa tan có chứa nhiều caffeine hơn cà phê pha phin/máy không?
Đáp: Thường thì không. Một tách cà phê hòa tan thường chứa ít caffeine hơn một chút so với một tách cà phê được pha từ hạt xay. Lượng caffeine chính xác còn tùy thuộc vào hàm lượng sử dụng, nhưng nhà sản xuất thường có định lượng mỗi gói. Vì vậy nên nồng độ caffeine trong mỗi gói sẽ nhẹ hơn so với một ly pha phin/máy thông thường.
